Tarım ve hayvancılıkta koca kentlerden Kars’ta, kadınlar, kahvaltı sofralarının lezzeti çeçil peynirinin yapımı amacıyla evlerinin önünde kazanlarını yakmaya başladı.
Arpaçay ve Susuz ilçesindeki köylerde zihayat kadınlar, ensesi kalın nebat örtüsüne erbap meralarda sönümsüz ineklerin sütünden hazırlanan peynir üzere kolları sıvadı.
Yöre kadınları, önce yerine sağdıkları sütü makineden geçirerek kaymağından ayırıyor. Bu işlemin ardından süt mayalanarak benzeri saat dinlendiriliyor.
Yakılan tandır ve ocaklardaki kazanlara doldurulan benzin, kem saat kaynatıldıktan sonradan lif tel olana büyüklüğünde yoğruluyor.
Peynir, kıvama geldikten sonradan serin odalarda toplanıp suyunun süzülmesi amacıyla dinlendiriliyor. Biriktirilen peynirler, tuzlama ve tel tel bölme işlemlerinin ardından gâvur, koyun derileri evet dahi bidonlara doldurularak tüketime hazır ağıl getiriliyor.
Fazlasını satıp gelir sağlıyorlar
Kadınların hazırladığı peynirlerin dahası birlikte familya ekonomisine ulama için satılıyor.
Kadınlardan Mürvet Şeyhan, sabahın er saatlerinde kalkıp hazırlıklara başladıklarını, peynir yapımını titizce yürüttüklerini söyledi.
Çeçil peyniri yapımının zor olduğunu tamlayan Şeyhan, “Çeçil peyniri şita sofralarımız için haddinden fazla cesim. Bazen işlemlerden geçirilen peyniri bire bir hafta bekledikten bilahare tuzlarız hem birlikte lif tel ayırırız. Sonradan bidon veya hayvan derisine koyduk mu kışa amade ağıl gelmiş demektir. Bu bizim için sunu şanlı kış hazırlığıdır. Fazla kalanı birlikte satıp ihtiyaçlarımızı karşılıyoruz.” dedi.
Köylülerden Kalp Ziyalı dahi yaz aylarında kışın ihtiyaç duyacakları yiyecekleri hazırlamak amacıyla ağırbaşlı şekilde çalıştıklarını dile getirerek, “Yaz olunca yaylaya çıkıyoruz, ineklerimiz natürel ortamlarda otlayıp eve geliyor. Bizler dahi inekleri sağıp sütünden yağ, uzamak, çeçil kabilinden kışlık mahsulat yapıyoruz. Çok olan çeçil peynirini dahi satıp evin ihtiyaçlarını karşılıyoruz.” diye konuştu.
