Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde atalarından kalma cılız fasulye tohumlarıyla üretim yapan avrat fellah, bu kültürü gelecek nesillere miras bırakmayı hedefliyor.
İlçeye bağlı kırsal Sancar Mahallesi’nde çiftçilikle uğraşan 57 yaşındaki Aynur Yıldırım, ince yıllardır eşinin desteğiyle bölgede tadıyla öne sâdır ark fasulyeyi üretiyor.
Tohumların yapısını bozmadan toprağa uygulayan Sebep, üretimden ayırdığı bire bir cirim fasulyeyi ise gelecek nesillere ulaşması üzere özenle saklıyor.
Odunpazarı Belediyesince 7 yıl eski ayrımsız etkinlikte ürünleri “Yer lezzetli fasulye” seçilen Saika, bu sene ise “15 Teşrinievvel Acun Eş Çiftçiler Haset”nde tarıma katkılarından muhit İl Ekincilik ve Orman Müdürü Ender Muhammed Gümüş eliyle plaketle ödüllendirildi.
Aynur Sebep, AA muhabirine, Sancar Mahallesi’hangi başmaklık fasulye cinsini dedelerinden, esas ve babalarından gördüklerini söyledi.
Bu tohumu tek kaybetmediklerini belirten Sebep, “Bildirme balaban destekçim eşim, ablam, eltim, eniştem. Tığ bu işi zat çapımızda yapıyoruz. Hepimiz ailecek yapıyoruz.” dedi.
Teşrinievvel ayında tarlayı sürerek üretime hazırladıklarını, nisanın böylelikle mayısın 6’sına kadar tohumları topraklar buluşturduklarını anlatan Yıldırım, fideler çıktıktan sonradan 3 kere çapa yaptıklarını bildirdi.
Sebep, periyot dönümünde 21 Haziran’üstelik başladıkları sulama işlemini 10-15 dönem arayla 3-4 kez tekrarladıklarını rapor ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Eylül ayının 1’inde yoluma geliyor, 20’sinden sonra harmanlıyoruz. Ondan sonra tarlayı sürüyoruz, kuru fasulyeleri savuruyoruz. Biz tek tarımsal makineden yararlanmıyoruz. Bunun masrafı namevcut ama çilesi çok. Antalya’ya, Ankara’ya kadar gidiyor. Türkiye’nin hep yerlerinden geliyorlar. İnsanların damak tadına yavuz geliyor. Bizim bu tohumda tek tarımsal ilaç, kimyasal matbua namevcut, çabucak kurutuyoruz. Çuvallara dolduruyoruz, çuvalları ağzı kemiksiz tutuyoruz. Tek molekül olmuyor.”
“Ömrüm yettiği müddetçe sahabet edeceğim”
Saika, gelecek yıl 7 dekar alanda üreterek 2 titrem im elde etmeyi planladığını dile getirdi.
Sancar fasulyesinin kendine has tadının, mahalledeki gerçek suyuyla sulanmasından geldiğini, toprak yapısının dahi mehabetli olduğunu vurgulayan Saika, “Ömrüm yettiği müddetçe esirgeme edeceğim. Herkese da ekmesini tavsiye ederim. Çokça üstelik pir geliri oluyor. Lezzeti çok. Sunu çok natamam saat, 40 dakikada pişer. Bizde fasulyeyi ıslatma falan imkânsız. düdüklü tencere on paralık kullanmayız. Biz alışılagelen tenceremize yıkar, atarız.” diyerek konuştu.
Seyitgazi İlçe Ekincilik Odası Başkanı Erhan Bakire ise ilçede 600 dekar alanda ark fasulye üretildiğini belirtti.
Sancar’de üretilen fasulyenin diğerlerinden bir nice konuda ayrıldığını kaydeden Bakire, şunları anlattı:
“Hem yer yapısı hem iklimsel yapısı lezzetinde deli dolu. Buranın çevresinin faziletli teşrinievvel alanlarının çukurda kalması kadar nedenlerle ve arz önemlisi üstelik burada rastgele zirai, kimyasal reçete kullanılmadan tamamen el emeğiyle yetiştirildiği, dışarıdan rastgele katkı olmadığı amacıyla damak tadı, sair mahallelerimizde yetişen fasulyelere bakarak daha farklı, henüz kandırıcı. Bu yüzden yıllardan beri Eskişehir bölgesinde nereye giderseniz gidin ‘Sancar’ denildiğinde cümle fasulyesini ön plana çıkarır. Bu nedenle anılmış. Aynur ablamız da büyüklerinden gördüğü kadar bunu bitmeme ettiriyor. Bu konuda çok hevesli, istekli. Gecesini gündüzüne katarak sabahleyin erken demeden akşam ezanı geç demeden filhakika bu işe ikbal vermiş. Doğrusu seçkin ne olursa olsun aynı şeye beşer sevgisini kattığında direkt ürüne dahi yansıması oluyor. Yani şöyle gözle bile fasulyeye baktığımızda bunun sair fasulyelerden ayrımını haddinden fazla kesin bir şekilde görebiliyoruz. İnşallah temennimiz Aynur abla kadar peşi sıra bile o nesillerin kesilmemesi, bunu bu şekilde arzulu yapanların devam etmesi.”
Mahalle Muhtarı Bilal Adlı birlikte fasulyenin köylerinin işaret ürünü haline geldiğine dikkati çekti.
Çevrede bu fasulyenin çokça önemli olduğunu dile getiren Adlı, “Köyümüzü birlikte güzelleştiriyor. Bizim köyümüzde fasulye aynı işaret. Şehirlerden gelip alıp götürüyorlar. Başkaca Almanya’ya, İsviçre’ye sipariş veriyorlar. Aynur kardeşimiz üstelik köyde şuurlu üretim yapıyor. Kendisine teşekkür ediyorum.” ifadesini kullandı.
