Diyarbakır’birlikte aynı kısmı yağışlar ve su kaynaklarıyla natürel oluşan, tıpkı kısmı ise vatandaş yoluyla oluşturulan onlarca gölet, iklim değişikliği ve bati buharlaşmaya sadık yerine kurudu.
Kent genelinde Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde Ululuk Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğünce tarımsal sulama amaçlı yapılan 10 gölet ile basit ve kocabaş hayvanların su ihtiyacını karşılayan, toprak ve bostan sulamasında beğenilen irili ufaklı natürel ya de vatandaş marifetiyle oluşturulan 160 akmaz bulunuyor.
İlkbaharda muhtemel yağışın düşmediği, yaz aylarında kavurucu sıcakların yaşandığı Diyarbakır’dahi süfli çaptaki doğal su kaynaklarının birçoğunun kuruması ya üstelik kuruma noktasına gelmesiyle bu kaynaklardan sönümsüz tabii göletler birlikte kuraklıktan etkilendi. Onlarca saf gölet kurudu, çok sayıda gölet da kuruma noktasına geldi.
DSİ Genel Müdürlüğünce oluşturulan baraj gölleri ve göletlerde ise kuraklığın etkisinin azaltılması için su takviyesi çalışmaları yapılıyor.
Barajdan baraja ve baraj gölünden tarımsal alanlara su transferi
DSİ 10. Bölge Müdürlüğü Diyarbakır- Batman Sulamaları İşletme ve Hizmet Idarehane Müdürü Dr. Ramazan Gelgeç, AA muhabirine, Diyarbakır ve çevresinde yeterli yağmur düşmemesi, bölgenin iklim özellikleri ve buharlaşmanın en üst düzeyde olmasına vabeste namına kuraklığın çıban gösterdiğini belirtti.
Ekincilik ve Orman Bakanlığı ve DSİ yerine oluşan kuraklığın insanlar ve gayrı canlılar üzerindeki etkisini genişlik organ sıyırmak üzere baraj göllerinde ve sulama göletlerinde tedbirler aldıklarını ve mütenevvi çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Muvakkat, şunları söyledi:
“Diyarbakır’birlikte Dicle Baraj Gölü’nden aldığımız 20 milyon metreküp suyu 60 kilometre taşıyarak Devegeçidi Baraj Gölü’ne aktarımını sağladık. Bu sayede kestirmece 58 bin dönüm alanı suya kavuşturduk. Antrparantez Dicle Baraj Gölü’nden aldığımız suyu 196 kilometre taşıyarak kısaca 200 bin dönümlük zirai alana akarsu sağladık. Beşpınar Göleti’ne de Kralkızı anne kanalı yoluyla sulama suyu sağladık. Makul aynı tarımsal sulama planlaması yaparak yalnız zirai alanlara akarsu sağlamaktan artım doğadaki canlıların akarsu ihtiyacını diremek ve canlılara hayat alanı yapmak üzere zaruri gayreti sarf ettik.”
“Doğal göletlerin yüzdelik 50’ye yakını kuruma tehlikesiyle yüz yüze”
Bulaşan, site genelinde barajların dışında DSİ eliyle mamul 10 tarımsal sulama göleti bulunduğunu antrparantez bizatihi evet birlikte yağışlar sonucu oluşmuş 160 göletin olduğunu kaydetti.
“DSİ marifetiyle açılan göletlerin sürdürülebilirliğini hatırlamak üzere lüzum su transferi icap tamir ve hizmet gerekse da ayrıksı çalışmaları yapılıyor, göletleri ayakta tutmaya çalışıyoruz. Ancak natürel oluşmuş göletlerde böyle aynı imkanımız bulunmamakta. Doğal göletlerin yüzde 50’ye yakını kuruma tehlikesiyle yüz yüze.” ifadelerini kullanan Gelgeç, akarsu kaynaklarının korunması amacıyla çiftçilerin bilinçlendirilmesine yönelik projeler birlikte yürüttüklerini belirtti.
Geçici, bu kapsamda akarsu sıkıntısı çekilen yerlerde sıralı sulama, akşam sulaması, akarsu tüketimi çok olan ürünler namına akla yatkın ürünlerin seçilmesi, iki iz ekimi uygulamasının askıya alınması üzere yöntemlerin hayata geçirildiğini anlatım etti.
“Hayvanımız susuz kalıyor”
Devegeçidi Baraj Gölü yakınındaki Avcısuyu köyünde zihayat ve hayvancılıkla uğraşan Serkan Demir, sonuç dönemde hayvanların ihtiyacını karşılamak amacıyla bölgede su bulmakta rehavet yaşadıklarını söyledi.
Kuraklık nedeniyle hayvanların su ihtiyacını karşıladıkları gölette suyun çekildiğini anlatan Çipo, “Hayvanımız susuz kalıyor. Yağmur yağmadığından göçmen kuşlar üstelik azaldı. Sonuç 2-3 senedir ehliyetli baran bulunmayan. Sular sıradan çekildi. Mecburen uzaklara gidiyoruz. Uzaktaki pınar için 17 kilometre posta gidiyoruz. Kat ince olduğu amacıyla hayvanımız de biz da ağırlık çekiyoruz.” diye niteleyerek konuştu.
“Kuraklıktan kıran sondaj sularına yöneldik”
Bismil ilçesinde çiftçi Veysi Kaplan da serencam 2 yıldır beklenen yağışın düşmemesi zımnında göletleri mugaddi akarsu kaynaklarının kuruduğunu, göletlerde akarsu kalmadığını belirtti.
Hayvancılık ve tarımla uğraşan insanların yük yaşamaya başladığını dile getiren Kaplan, “Efsanevi sahipleri henüz önceki bu göletlerden hayvanların akarsu ihtiyacını karşılıyordu. Kuraklıkla evet düzlük şeş sularına yöneldiler evet birlikte başka yerlere hayvanlarını götürmeye başladılar. Ego birlikte temas yıl bahçemi göletten suluyordum. Kuraklıktan hava sondaj sularına yöneldik.” dedi.
