Akdeniz ülkelerinde kesif görülen genetik hastalık Ailevi Akdeniz Ateşi’nin hızlı teşhisine odaklanan Türk olgun insanları, sakat saatte akıbet veren bir uygulayım bilimi geliştirdi.

Dokuz Ilkgüz Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi Bala Romatoloji Asıl Veri Dalı Başkanı Prof. Dr. Erbil Ünsal ve İzmir Biyotıp ve Genom Merkezinde Araştırma Ekip Lideri olan Dr. Arif Engin Güç’in TÜBİTAK desteğiyle yürüttüğü proje, başarıyla sonuçlandı.

“FMF” (Familial Mediterranean Fever) adıyla üstelik tanıdık, tekrarlayan elem, akıl ağrısı, ciğer ağrısı ve eklem ağrısı atakları nedeniyle hastaların dirim kalitesini düşüren Ailevi Akdeniz Ateşi’nin çabucak tayin edilerek tedavisine başlanması üzere dem örneğinden optikçi teknolojilerle kişileştirme yapabilen cihaz ve sistem geliştirildi.

Prof. Dr. Erbil Ünsal, AA muhabirine, Türkiye’üstelik yoğun görülen genetik hastalıklardan Ailevi Akdeniz Ateşi’nin değişmez tanısının kalıtım bilimi incelemelerle türlü olduğunu, bu incelemenin de 3-4 aydan bodur sürede sonuçlanmadığını belirtti.

Bu bekleme sürecini kesmek amacıyla yola çıktıklarını, hastalığın temelini oluşturan proteini kalıtım bilimi incelemelerin yanı sıra dem örneğinin incelenmesi marifetiyle da saptamayı başardıklarını anlatan Ünsal, nakıs saatte son veren bu teknoloji sayesinde hastalara çıkar yol tedavisine daha hızı başlanabileceğini kaydetti.

Hastalığın erken tanısının çok koca olduğunu vurgulayan Ünsal, “Bu hastalıkta teşhis gecikirse çor ataklarıyla biriken ve vücuttan atılamayan amiloid proteini, hasar bırakıyor. Er tanılama olursa tedaviyi kolaylaştırırız. Geliştirdiğimiz uygulayım bilimi elden hastalığın akış zamanlarında değil, gelişigüzel antlaşma alınan koku örnekleriyle sonuca ulaşabiliyor.” diye konuştu.

“Hastalığın tanısında önemli aynı muvaffakiyet”

Dr. Arif Açık Deniz Sakil ise geliştirdikleri teknolojinin yazılım ve donanımı üzerine 2 yıldır icraat yürüttüklerini, parasız uygulamalarının ardından sabık ay “FMF Teşhis Platformu” isimli uygulayım bilimi ve aygıt amacıyla Türk Patent ve Marka Kurumuna nişancı başvurusunda bulunduklarını söyledi.

Teknolojinin, koku örneğinin bulunduğu çipe verilen ışığın gözlükçü özelliklerindeki değişimin analiz edilmesiyle çalıştığını belirten Çetin, kanda kâin “pyrin” proteinindeki değişimler belirleme edilerek sonuca ulaşıldığını kaydetti.

Yavaş, bu teknolojiyle testlerin çokça güdük sürede sonuçlanabildiğini, genetik testlere bakarak bağan maliyetle teşhis yapılabildiğini dile getirdi.

Hastalık teşhisinde kullanılan kalıtım bilimi testlerin yabancı kaynaklı teknolojiler kullanılarak geliştirildiğine bel fail Alçak, “Alelhusus Türk hekimleriyle işlemek büyük aynı gelgel benim için. Ülkemiz şartlarında geliştirdiğimiz uygulayım bilimi, bu hastalığın tanısında yetişkin bire bir başarı. Teknolojinin kullanılması üzere ayrıntılı süreçler lazım. Teknolojinin tutkun örnekleriyle uzun süre sınav edilmesi gerekiyor. Bunu iyileştiren bire bir yayın haline getirirsek Türkiye’dahi önemli tıpkısı çor olan Ailevi Akdeniz Ateşi’nin insanların yaşam kalitesini düşürmesini önleyeceğiz.” diyerek konuştu.

Dokunaklı, nişancı sürecinin tamamlanmasının arkası sıra yer geç 2 sene zarfında teknolojinin uygulamaya geçmesinin planlandığını sözlerine ekledi.