Uygarlıkların merkezi Anadolu’da, ensesi kalın katıksız kaynakları, jeostratejik konumu nedeni ile beyliklerin, devletlerin ve imparatorlukların dirim ve fetih alanı Tokat, gerçekleştirdiği kültürel ve konuşu projeleriyle dünyaya açılmayı hedefliyor.

Ruz boyunca 14 devlete aile sahipliği fail ve 12 ilçeden oluşan Tokat, bir zamanda geçmişten bugüne yüce bir ticaret ve kültür merkezi oldu.

Çeşitli el sanatlarıyla bile otantik güzellikler sunan ve tarihi İpek Yolu üzerinde mevcut şehrin muhteşem turizm noktaları arasında yaylalarının ve ormanlarının beraberinde tahminî 3.5 milyon yıldır gelişimi bitmeme eden, ismini içinin bal renginde oluşundan alan Ballıca Mağarası, 2. Abdülhamid’in halife oluşunun 25. yılında yaptırdığı Saat Kulesi, Arastalı Bedesten, Tokat Müzesi, Mahperi Hanım Kervansarayı, Taşhan, Yağıbasan Medresesi ve Deveciler Hanı saha alıyor.

Gastronomisiyle bile öne çıkan Tokat mutfağının lezzetlerinde kelle tam çökelekli lahana ve Tokat kebabı geliyor. Tokat’ta üretilen ve dünyaya de ihraç edilen mahsulat ortada ise asılı yaprağı, çaput sucuk, pekmez, çemen, marmelatlar, çökelek peyniri ve Almus’tan çıkarılan somon balığı bulunuyor.

Ölçülü Karadeniz Kalkınma Ajansının destekleriyle düzenleme ve restorasyon çalışmaları tamamlanan 8 müzenin yanında birçok yıpranmamış müze çalışması üstelik bitmeme eden site, gelişen ve geçmişten bu yana kimliğini koruyan yapısıyla yerli, ecnebi ziyaretçilerini bekliyor.

“900 almanak Türk İslam tarihini ve eserlerini burada çokça ferah ferah görebiliyorsunuz”

Tokat Şehremini Eyüp Eroğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “900 adımda 900 almanak devir” sloganıyla ziyaretçilerini geçmişe doğru yolculuğa çıkaran şehirde Osmanlı, Selçuklu, Danişmentliler Beyliği, İlhanlı Devleti, Kadı Burhaneddin Devleti ve Eretna Beyliği almak amacıyla 7 Türk devletinin hâkimiyet sürdüğünü söyledi.

Tokat’ın tarihiyle, kültürüyle, sanatıyla, gastronomisiyle, doğasıyla, örf ve adetleriyle misilsiz tıpkı coğrafya olduğuna dikkati çeken Eroğlu, “Hazreti Mevlana’nın ‘Tokat’a gitmek gerek’ dediği üzere, keşfedilmeyi bekleyen ayrımsız coğrafyadır Tokat.” dedi.

Eroğlu, “900 adımda 900 almanak zaman” sloganının hikayesini haiz Tarihi Sulusokak Şehir Meydanı’na meni ederek, şunları kaydetti:

“Bura çokça özel tıpkı düzlük. 900 almanak Türk İslam tarihini ve eserlerini burada çokça rahatlıkla görebiliyorsunuz. 1090 yılında yapılan tıpkısı camiyle başlayan ve sonrasında 19. yüzyılın sonlarına büyüklüğünde asar bırakılan bir alandayız. Bu kadar yüzyıllara ait olan eserleri çok gücük mesafede adım atarak görebiliyorsunuz. Bu akıbet basamak değerli ve koca. Burada hanlar, camiler, imarethaneler, sivil mimari örneği olan konaklar, bunun yanında birçok fakülte var. Bu asar arasından biraz tanesi dünya, diğerleri restorasyonu bütün tıpkısı şekilde hem Türkiye’mizden hem de dünyamızdan bu şehri keşfetmeyi talip insanları bekliyor.”

Sulusokak Şehir Meydanı’nda düz kayran her tarihi yapının benzeri fonksiyona da ehil olduğuna dikkati çeken Eroğlu, “Genelinde müzecilik mantığıyla yapılan işlevsel işler var. Benzeri bakıyorsunuz bire bir tanesinde İslam Sıra Fen Müzesi var. Benzeri başkasında Site Müzesi, diğerinde bir Budun Betimi Müzesi’ni görüyorsunuz. Tıpkı ayrıksı esere gittiğinizde Altyapı ve Temizlik Müzesi’yle karşılaşabiliyorsunuz. Benzeri Yunak Müzesi çalışmamız üstelik şu anda var.” diye niteleyerek konuştu.

Eyüp Eroğlu, şehirdeki yenileme çalışmalarına dahi değinerek, “10 yıl öncesinde Evkaf Genel Müdürlüğümüz tarafından burada haddinden fazla alçak ayrımsız yenileme yapıldı. Son 4, 5 yılda da mütezayit kısımlarla ilgili Tokat Valiliğimizle, belediyemizle ve yeri geldiğinde Itidalli Karadeniz Kalkınma Ajansımızla, yeri geldiğinde de Bakanlıklardan bindi alarak bu bölgelerdeki restorasyonları bitirdik.” ifadelerini kullandı.

Tokat’ı ziyarete gelenler doğayı ve bir nice ekin noktasını tıpkı arada keşfedebilecek

Tokat Site Müzesi’nin 2019’da açıldığını ve açıldıktan sonra tahminî aynı yılda 50 bin kişinin musahabe ettiğini nâkil Eroğlu, şunları kaydetti:

“3 ay geçmiş açılan Yağıbasan Medresesi isimli Danışmentliler eliyle 1150 yılında yapılan Anadolu’daki önce Türk İslam üniversitesi, İslam Bilim Tarihi Müzesi adına fonksiyon vermeye başladı. Gine benzeri bambaşka eserimiz 15. yüzyılda işlenmiş tıpkısı sililik eseri. Sonrasında etrafı evlerle kapatılmış. Kestirmece yarısı toprakla kaplıydı. Tığ etrafındaki evleri dahi kamulaştırmak suretiyle açtık ve orayı topraktan kurtararak benzeri restorasyon işlemine tabi tuttuk ve şu anda Enfrastrüktür ve Saffet Müzesi kendisine işlevine bitmeme ediyor. Şöyle ki bu şehirde Danışment, Selçuki Dönemi’nde yapılmış aynı koşum takımı at arabasının geçeceği şekildeki zir yapıları gösteren mükemmellik bire bir müze. Şu anda bitirdik, ziyaretler yapılıyor ama resmi açılışını önümüzdeki günlerde yapacağız.”

Eroğlu, celi vadi düzlük Suluhan Müzesi’ni ise füru üzere hazırladıklarını söyleyerek, “Burası bile birkaç kamer içerisinde burası da açılmış olacak. Şu dakika yenileme bitti. İçinin teşrifiyle ilişik üstelik icraat bitmeme ediyor. Küratörlerin çalışmaları geldi önümüze. Bunları yorum aşamasındayız şu anda. Hem atölye mantığıyla ruhlu tıpkı müze üzere hem dahi bir zamanlar itibaren çocukların ilgisini çekebilecek eserlerin orada gösterildiği benzeri müze olacak.” dedi.

Tokat’ta tıpkı zamanda Hititler, Frigler ve Roma döneminden de eserler saha aldığını dikkati calip Başkan Eroğlu, “İki kıta Tokat’ımızda Roma şehri var. Birisi Sebastapolis, diğeri de Komana. Buralarda birlikte arkeolojik kazılar bitmeme ediyor. Yani Tokat’ımızı ziyarete geldiklerinde insanlarımız bire bir taraftan eski, benzeri taraftan yakın gündüz, bire bir taraftan İslam tarihini, benzeri taraftan o adamakıllı doğasını, başta Ballıca Mağarası görünmek amacıyla yaylarını, ormanlarını keşfedebilecekler.” değerlendirmesini yaptı.

Eyüp Eroğlu, Kovid-19 salgınının peşi sıra şehre gelen ziyaretçi sayısının arttığını, arz çokça birlikte Tokat Kalesi’nin demet gördüğüne meni ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Tokat Kalesi, yalman bire bir kayadan yapılmış. Kalenin bire bir başka özelliği ise 1400’lü yıllarda Kazıklı Voyvoda, burada dört çevrim zindanda tutsak artmış ve o zindanlar şu anda duruyor. Restorasyon çalışması bitmeme ediyor. Hele ecnebi turistler oraya haddinden fazla henüz deste gösteriyorlar. Gene İngiltere’den, Almanya’dan mevrut turistlerimiz oluyor. Fellah coğrafyasından mevrut çok misafirlerimiz birlikte oldu. Söz Misali tıpkısı açıklık Filistinli gruplar çok geldi. Sonrasında esasen Suudi Arabistan’dan birkaç kadro geldi. Yani aynı taraftan dahi ecnebi turizm anlamında da Tokat, adım adım kabuğunu kırmaya başladı. Amma özellikle yerel turizm noktasında beş altı yıldır çokça kırıcı bir turizmin olduğu benzeri site oldu. Herkesi ego Tokat’a davet ediyorum.”

“Tokat, yedi artımlı ovasıyla tarımın başkentlerinden birisi”

Tokat Valisi Numan Hatipoğlu ise şehirde ilkokul Organize Uran Bölgesi’ne cemaat olduklarını belirterek, “Bunlarla ait tevsi çalışmalarımız devam ediyor. Tahminî 15 bin kişinin üstünde istihdamımız var. Tabii Tokat’ın yer balaban girdisi tarım. Yüzde 25’inden çok sulanabilir arazilere erbap. Şeker pancarı üretiminde ayrı tıpkısı öneme topluluk. Esasen yedi çoğalan ovasıyla tarımın başkentlerinden birisi tıpkısı zamanda. Parçalanmamış Karadeniz ve Şark Anadolu’nun yeşillik ihtiyacının giderildiği benzeri havza.” dedi.

Tarımda faaliyetleri yetiştirmek hesabına çalışmalara bitmeme ettiklerini dile getiren Hatipoğlu, şunları anlattı:

“İnşallah önümüzdeki süreçte hem Tokat’ta mevcut hem birlikte Niksar, Erbaa’birlikte mevcut ovalarımızı tamamen merbut çevrim su sistemiyle sulanabilir ayla getireceğiz ki bu suyu haddinden fazla daha soylu erki beş on tutumsuzluk etmeyen tıpkı çatı haline aktarılma olacak. Esasen benzeri emek Zile’birlikte bitmeme eden Çekerek Sulaması için bile söz konusu. Onun dışında birlikte gine göveri ve meyvelerin, açıklık eser yani nihai iz haline dönüştürülerek pazara daha fena hâlde tıpkı şekilde ulaştırılmasıyla ilişkin çalışmalarımız bile söz konusu. Bunlardan birisi da yeniden avrat kooperatifleriyle yürütmeye çalıştığımız cerrahi müdahale.”

“Halı imalathanesi kurarak köylerimizde halıcılığı canlandırmış olacağız”

Hatipoğlu, İstanbul’da mevcut halı imalatçılarıyla dahi görüşmeler içerisinde olduklarını ve bire bir halı imalathanesini Tokat’ta gerçekleştirmek istediklerinin altını çizerek, “Eğer bu gerçekleşirse tığ köylerimizde gine halıcılığı canlandırmış olacağız. Bununla ilişkin görüşmelerimiz devam ediyor. Etkisiz kâin halı tezgahlarımız unutulmaya yüz tutmuş olmasın diye niteleyerek canlandırmayla ilişik hakeza benzeri girişimi sonuna kadar destekleyeceğiz.” ifadelerini kullandı.

Tokat Merkez’dahi bulunan Komana Pontika Antik Kenti’ndeki kazı çalışmalarına birlikte değinen Numan Hatipoğlu, şu bilgileri verdi:

“Önümüzdeki süreçte burada 12 aylık benzeri kazı olması teklifini yaptık ve henüz okkalı aynı şekilde kazıyı tamamlayıp, ulus bahçesi inşaatı sürecinde de burayı gezilebilir ağıl getirme kadar ayrımsız çabamız olacak. Sulusaray’daki Sebastapolis Antika Kenti’ne bile yoğunlaşacağız. Şehir zarfında devam fail eski Atatürk Lisesi’nin bahçesinde ortaya sâdır buluntularla alay malay orada bire bir ‘Taş Eserleri Müzesi’ çalışmamız olacak. Tarihi ayrımsız hamam bundan sonra, temel açım sırasında. Orayı temizleyip, müze haline dönüştüreceğiz. Esasen Zile Kale’mizde üstelik bire bir amfiteatr seyir çalışmamız var. Bire Bir kısmını şu anda çıkardık. Devamında kamulaştırma ve tevessü çalışmalarımızla ortaya çıkacak. İnşallah bunlar andıran zamanda turizm açısından kullanılabilir ayla ati.”

Hatipoğlu, Ballıca Mağarası’nın dahi 2019’bile UNESCO Dünya Mirası Eğreti Listesi’ne alındığına meni ederek, “Bölgemiz için son merhale şişman bir önemi haiz olan ayrımsız merkez. Mevrut herkesin hayranlığını anlatım ettiği tıpkısı saha. Biz burada çeşitli düzenleme çalışmaları yaptık. bununla birlikte yeniden Ballıca Mağarası’na mail tıpkısı noktada Kazova’da müşahede sahası, durum terasları düzenlemelerimizle gelişigüzel çevrim batımının sunma iyice izlendiği aynı dideban haline dönüşecek bölge. Bunların bütünü ziyaretçilerimize inşallah sevinçli zamanlar geçirebilecekleri, yararlanma edebilecekleri tıpkı noktaya ulaştırmak amacıyla. Tokat hem insanıyla hem bittabi hem tarihiyle hem lezzetleriyle süfli görülmesi müstelzim ayrımsız kayran.” açıklamalarını sözlerine ekledi.

Öte yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) aracılığıyla 1-4 Fasıla beyninde Yenikapı’de Tokat Günleri etkinliği düzenlenecek ve etkinlikte Tokat’ın kültürü, umum sanatları ile yöresel lezzetleri tanıtılacak.