Uzmanlar, kuraklığın hareketli olduğu bölgelerde çiftçilere suya birkaç gerekseme duyan bitkileri ekmelerini önerdi.
Eskişehir Maharet Üniversitesi Fen Fakültesi Ekoloji Anne Veri Dalı Başkanı ve Türkiye Dimdik Kentler Birliği Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cengiz Doğruluk, AA muhabirine, atmosferdeki adam kaynaklı limonluk gazlarının artması sonucu “abuhava krizi”nin yaşandığını belirterek, bahis konusu gazların etkisiyle dünyanın yüzey sıcaklığının uran devrimi öncesine bakarak arttığını söyledi.
İklim modellemeleri yaparak “abuhava krizi”nin ekosistemler ve dirim bilimsel çeşitlilik üzerindeki etkisini araştırdıklarını anlatan Türe, “Ekolojik faktörler süresince iklim arz şişman öneme sahiptir. Yapılan çalışmalara göre alelhusus sonuç 20 yılda abuhava değişikliğinin etkileri ötede gelgel olayları, çılgın faziletli hamam günlerin sayısında artışlar evet birlikte düşük alaz görülen bölüm sayılarında azalmalar, yağış rejimindeki değişimler adına karşımıza çıkıyor. Sayı Farkı yağış miktarı tıpkı kalsa birlikte yağmur rejimi inatçı kendisine değişti.” diyerek konuştu.
Türkiye’bile sonuç günlerde “meteorolojik kuraklık” yaşandığını tamlayan Adalet, şunları kaydetti:
“Meteorolojik kuraklık, serencam 30 yıldaki değerlere bakarak meydana mevrut ve bölgesel olarak ortaya sâdır yağış rejiminden sapmaları rapor kırat. Türkiye’da meteorolojik kuraklıkların artması zirai susuzluk boyutuna da ulaşabiliyor. Tarımsal yağışsızlık, bitkilerin iş periyodu zarfında cins çevrelerine yakın yer kısımlarında muktezi suya ulaşamamasıyla nebat gelişimini huysuz etkileyen bir süreçtir. Tarımsal susuzluk nedeniyle ekincilik arazilerini suvarmak isteyenler saha üstü ve düz altı su kaynaklarına yöneliyor. En iri sıkıntı ise susuz ekincilik yapılan alanlarda oluyor.”
Hak, 2016 yılında tahminî 500 civarında müfrit çekicilik olayı görülürken, atmosferdeki limonluk gazının artmasıyla yani küresel ısınmanın ve abuhava değişikliğinin etkisiyle söz konusu rakamın 2021 yılında 1000’in üzerine çıktığını söyledi.
“İklimsel ve ekolojik koşullara ağır ezgi mahsulat seçilmelidir”
Toplumun kuraklıkla uğraş üzerine bilinçlendirilmesinin önemini vurgulayan Adalet, şöyle konuştu:
“Kusurlu zirai sulama anlayışından başlayarak kuraklığa ekolojik toleransı faziletkâr ve makul tarımsal kitap desenlerinin tercih edilmesi gerekiyor. Söz Gelişi yağışı mütezayit bölgelerde suyu muhip bitkiler, kuraklaşan bölgelerde kuraklığa dayanabilen türler seçilmelidir. Ayrımsız bölgedeki zirai kitap deseni, ekolojik faktörlerin başında saha düz yağmur rejimi ve su bilançosu dikkate alınarak, kültür uzmanları eliyle belirlenmelidir. Bu, su tasarrufu ve kitap kaybının azalması açısından üstelik ehemmiyet sunu ediyor. Yani bölgenin iklimsel ve ekolojik koşullarına uyumlu mahsulat seçilmelidir.”
Hak, Tarım ve Orman Bakanlığınca hazırlanan 2023-2027 Zirai Susuzluk Strateji ve Eylem Planı’nın uygulanması gerektiğini sözlerine ekledi.
“Suyun damlasının üstelik tutumsuzluk edilmemesi gerekiyor”
Tepebaşı Ekincilik Odası Başkanı Süleyman Mülaki, kuraklığın devam etmesi durumunda çiftçinin el duruma düşebileceğini söyledi.
Yağmur ve kar yağışının matlup düzeyde olmadığına dikkati çeken Buluşan, şunları kaydetti:
“Satıh suları birlikte ehliyetli değil. Hakeza bitmeme ederse tahıl özellikle doğmak için darı, soğan, kumpir, pancar kadar ürünlerde üretim çokça tahakküm olacaktır. Suyun damlasının üstelik savurganlık edilmemesi gerekiyor. Çiftçinin sulama sistemini değiştirmesi gerekiyor. Yağmurlama yönteminden artma damlama sulama sistemine geçilmesi geçişsiz. Maraba mısır ve pancar tohumu aldı. Kuraklığın sürmesi yerinde bahis konusu akarsu talip ürünlerin ekimini yapmakta tereddüt yaşanıyor.”
Çiftçinin kuraklık dolayısıyla endişeli olduğunu tamlayan Buluşan, “Ekim için evgin tıpkı planlama yapılması gerekiyor. Kurak yerlerde mısır yerine tahıl, nohut gibi ürünler ekilebilir. Suya ihtiyacı olan ürünlerde de yağmurlama değil, damlama sulama yapılmalıdır. Bölgesel ilk teşrin ve üretim sistemleri uygulanmalıdır. Söz Misali yağışsız olan bölgelerde buğday, arpa, nohut kabilinden bir iki akarsu talip mahsulat, çok akarsu kâin yerlerde de akdarı, domates, roka kabilinden mahsulat ekilebilir. Bunun için bile havza sisteminin, planlı üretimin getirilmesi gerekiyor.” diye niteleyerek konuştu.
