AKDENİZ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan ve Türkiye’nin önce yüz, koşa dal ve acıma nakillerini gerçekleştiren Prof. Dr. Ömer Özkan, ‘Organ Aktarımı Günleri 40’ıncı Sene Sempozyumu’nda, ABD’deki hayvandan insana organ nakline ilgili çalışmaları gündeme getirerek AÜ bünyesinde oluşturulacak ‘Fen Vadisi’nde bu konularda laboratuvar çalışmalarının yapılacağını açıkladı.
AÜ, Türkiye Organ Aktarımı Kuruluşları Eş Güdüm Derneği (TONKKD), Türk Hepato Pankreato Bilier (HPB) Cerrahi Derneği ve Organ Aktarımı Koordinatörleri Derneği (ONKOD) aracılığıyla 17-18 Aralık’ta Prof. Dr. Tuncer Karpuzoğlu anısına ‘Organ Nakli Günleri 40’ıncı Sene Sempozyumu’ Antalya’birlikte düzenleniyor. Sempozyumun açılışına AÜ Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, Sağlık Bakanlığı Doku, Organ Aktarımı ve Diyaliz Hizmetleri Dairesi Başkanı Dr. Fatih Kacıroğlu, Antalya İl Afiyet Müdürü İsmail Başıbüyük, AÜ Organ Aktarımı Suret Müdürü Prof. Dr. Bülent Aydınlı, Türkiye’nin evvel beniz, branş ve rahim nakillerini özne Prof. Dr. Ömer Özkan ve Türkiye genelinden bu alandaki uzmanlar katıldı. AÜ Organ Aktarımı Gestalt Müdürü Bülent Aydınlı, forma namına 1982-2022 yılları beyninde 5 bin 216 böbrek, 744 karaciğer, 113 önsezi, 78 pankreas ve 12 karma doku nakli ve bu 40 almanak süreçte 6 bin 163 hastaya organ ve doku nakli yapıldığını açıkladı. Prof. Dr. Aydınlı, bu sene bile 207 böbrek, 51 karaciğer nakli yaptıklarını kaydetti.
İl Keyif Müdürü İsmail Başıbüyük, Antalya’nın 2016 yılına büyüklüğünde Türkiye’birlikte yer efdal organ aktarımı gerçekleştirilen kesim koordinasyon merkeziyken, biraz kötü indiğini, pandemi sürecinde dahi organ nakillerinde aheste azalma yaşandığını anlattı. Başıbüyük, Geçen yılki PNP oranlarımız 3,69’du. 2022’da ise durumun önemini anlatmaya çalıştık ve vakit kaybetmeden bizim tarafımızla ilgilendiren değil. Ailenin kandırma edilmesi, bizle beraber işin içre Diyanet’in dahi yürüyor olması gerekiyor. Hocalarımızın aileyi kandırma etme noktasındaki desteğiyle beraber şu anki PNP oranımız 5,54’e imdi. Umarım, 2023 bu anlamda çokça elan artağan ayrımsız sene evet ve muntazır hastalarımıza şifalar verecek elan gani noktalara taşıyabiliriz dedi.
AÜ Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, AÜ Organ Nakli Merkezi’nin gerek önceki karaciğer ve his gerekse önce katışık nesiç nakilleriyle hem dünya hem Türkiye’birlikte ayraç haline geldiğini belirterek, 40 yılda şu temel kadar 6 bin 163 örgen ve doku nakline ulaşıldığını anlattı. Örgen naklinin bundan ahir süreçte tıbba çokça ağırbaşlı yan vereceğini belirten Prof. Dr. Özkan, immünolojisiyle alelhusus ve muhtelit doku nakilleriyle ayrı anlam içerdiğini kaydetti. ABD’de gördüğü bakir araştırmalardan bahseden Prof. Dr. Özkan, Biz hala hizmet sunucusuyuz, hala araştırmada olmamız müstelzim yerde değiliz. Ego neyi kıskandım, bundan sonraki süreç nereye gidiyor Gördüğüm kadarıyla hayvanlardan insanlara olacak nakillere gidiyor. İmmünolojiyi bittabi ekarte edebiliriz, onlara gidiyor. Bunda biraz kafasız kaldığımızı düşünüyorum ve bu anlamda Ömer hocayla biraz projemiz oldu. İki gündür Ankara’birlikte en üst düzeyde görüşmeler yaptık. Sağlık Bakanlığı ve hükümetin desteği olmadan bunu yapmamız mümkün değil, haddinden fazla teşekkürname ediyorum destekleyeceklerini anlatım ettiler dedi.
RAHİM NAKLİNE YAVAŞ TALEP
Türkiye’nin geçmiş beniz, çift branş ve dünyanın geçmiş rahim nakli ameliyatlarını gerçekleştiren AÜ Tababet Fakültesi Plastik, Rekonstrüktif ve Bedii Cerrahi Temel Vukuf Dalı’ndan Prof. Dr. Ömer Özkan, ‘Kompozit Doku Nakilleri’ başlığıyla kongredeki evvel sunumu yaptı. Şu asıl kadar 12 katışık nesiç nakli yaptıklarını ve bu ameliyatların süreçlerini anlatan Prof. Dr. Ömer Özkan, dünyada evvel namına literatüre giren önce merhamet nakli ve ardından ikincisi ve ikisinden da doğumu gerçekleştirilen bebeklerin akıbet durumları karşı bile bilgiler verdi. İlk doğumdaki bebeğin 2,5 yaşında, haziran ayında 1700 gram doğan bebeğin de şu anda 4 kiloya ulaştığı ve temas ikisinin bile sağlıklı olduklarını dile getirdi. Dünyada 5 bin kadının birinde merhamet olmadığını tamlayan Prof. Dr. Özkan, Mutlu ayrımsız evlilikleri varsa bala istiyorlar. Amma hamal üvey anne hem kültürümüzde hem yasalarımızda yasak. Dünyanın muhtelif yerlerinde yapılıyor yahut uşak edineceksiniz. Listelerimize bakınca bununla ait dünyanın birçok yerinden, hele üstelik Avrupa ülkelerinden haddinden fazla sayıda müracaat var. Binin üstünde kaydımız var dedi.
‘KIKIRDAK DIŞINDA ÜRETİLEN NESIÇ HENÜZ YOK’
Örgen nakli ihtiyacına müteveccih ana hücre ve örgen üretimine akıllıcasına gidildiğine özen çekici Prof. Dr. Özkan, Moleküler düzeyde bizim bile işin içine nasıl girmemiz gerekir. Giriyoruz ama dışarısı kadar değil. O haddinden fazla makro, dünyada böbrek dokusu, mesane dokusu, ruh dokusu dahi birebir üretildi. Ama bunları bizim bildiğimiz damarsal yapıların entegrasyonunda mesail var. Mızrap, kıkırdak üretildi amma bizim nakledeceğimiz ölçüde kıkırdağın dışında tıpkısı doku elan üretilemedi. Sempozyumun anne temasının gelecekte ne olacak, ne yapacağız, geride kalmayalım, önde kuşkusuz ilerleriz konularında vurgulamaları yapmaya çalışıyoruz diye konuştu.
‘TRENİ KAÇIRMAYALIM, DİYE UYARIYORUZ’
Hayvanlardan nakil gündemine ilişkin mütekellim Prof. Dr. Özkan, şöyle devam etti
Treni kaçırmayalım diye niteleyerek uyarıyoruz. Laboratuvar çalışmalarına derece yöneltmek gerekiyor. Bu nakillerin emniyetli ilaçlarla yapılması ve insanların uzuv nakline ihtiyacı. İki dalgalı var. Organ havuzu birkaç, ya canlıdan açmak zorundayız evet üstelik kadavra organları beş on. Bunları lacerem artırabiliriz, örgen üretilebilir mi gelecekte yahut eksantrik canlılardan yahut bambaşka makule bu organların ömrü uzatılabilir mi Naklettiğiniz dokular amacıyla da ilaçları kullanıyorsunuz ve canip etkileri var, bunları azaltabilirsiniz. Bunlarla ilişik çalışmalar ayırmak gerekiyor. Bulduğunuz organı iyi kullanmak, örgen bulamıyorsanız bile alternatifleri neler olanaklı Dünyada aha hayvanlardan insanlara organ nakli kadar konular var. Bununla ait çıktı er bölüm amma bu tetkikat sadece cerrahi, mehabetli şeyler değil, mikro, nano şeylere makul inmek gerekiyor. Moleküler düzeyde araştırı yazmak gerekiyor. Genetik ve immünolojik çalışmalar yapacağız.
BİLİM VADİSİ’NDE ARAŞTIRILACAK
Bu çalışmaları düzenlemek için üstelik AÜ kampüsü içre teşekkül çalışmalarına başlanan ‘Bilgi Vadisi’ projesine işaret eden Prof. Dr. Özkan, Bilimsel Düzlük oluşturmaya çalışıyoruz. Bu konuda hem Sağlık hem Maliye bakanlıklarımız hem bile Cumhurbaşkanı’mızın bilgisi ölçüsünde desteklerimizi aldık. Görüşmelerimizi bütün bu konuda yapıyoruz, benzeri ‘Bilim Vadisi’ oluşturmak amacıyla, ayrıca ihalesi oluşturuldu. Enfrastrüktür oluştururken, burada meydan alacak insanları bile oluşturmaya de çalışıyoruz hem ev içi hem sıkıntılı dışından, bununla ilişkin kisik şekilde çalışıyoruz. Ana teması araştırma üstüne, yani bire bir domuzun kalbini, karaciğerini alıp da nakledemiyorsunuz, bunu kuşkusuz yapacaksınız ya de ağır ezgi olmayan tıpkı dokuyu elbet ağır ezgi kuzuluk getirebilirsiniz, bu icraat laboratuvarda yapılacak. Bunun amacıyla altyapıyı oluşturmamız gerekiyor. Bilimin seçkin aşamasında olduğu kadar bunu üstelik boşlama etmemek gerekiyor dedi.
