ERZİNCAN’ın Kemah ilçesi Kömür köyünde saf yöntemlerle çıkarılan ve coğrafi bel belgesi olan Kemah tuzunun üretimi, albeni sıcaklıklarının artması ile birlikte arttı. Tuz tesislerinde sıcak gelgel bereketi yaşandığını belirten pres sahibi Mukavemetli Tanrıkulu, sıcaklığın kendilerine üretimde çoğalma kendisine yansıdığını söyledi.

Kemah ilçesine 4 kilometre uzaklıktaki Kömür köyü sınırları içerisinde, senelerce Tuz İşletmeleri Genel Müdürlüğü aracılığıyla işletildikten bilahare özelleştirilen tuz ocağından elde edilen sodyum klorür ile Maşrık Anadolu Bölgesi’nin ihtiyacının nazik benzeri bölümü karşılanıyor. Osmanlı döneminde Ermeniler marifetiyle işletilen ocakta, 100 metre derinlikteki tünelden mevrut tuzlu akarsu, sayıları 200’ü bulan göletlerde bekletiliyor. Suyun buharlaştırılması ile elde edilen tuzlar işçiler marifetiyle toplanıp paketlenerek satışa hazır hale getiriliyor. Ermiş Çelebi’nin dahi Seyahatname’sinde bahsettiği sodyum klorür ocağının geçmişi tahminî 450 sene öncesine dayanıyor. Lezzetinin yanında gıdaların raf ömrünün uzatılmasını sağlayıcı Kemah tuzu, yörede peynirciler, yaylacılar ve salamuracılar vasıtasıyla yeğleme ediliyor.

Yaklaşık 60 bin metrekare arazi üzerine müesses sodyum klorür ocağında albeni sıcaklığının zaman normalleri üzerinde seyretmesi zımnında üretim birlikte pozitif. İşçilerin sıcak altında emekli uğraşları sonucu üretilen Kemah tuzu, ilkin yer iller gelmek üzere Türkiye’nin dört bir tarafında gönderiliyor. Tesiste antrparantez dünyada bire bir evvel olan piramit şeklinde tuz seraları de bulunuyor.

Kemah tuzunun gerçeklik tuzu sınıfına girdiğini söyleyen İşletme sahibi Dayanabilen Tanrıkulu, “Kar ve yağmur suları, Kemah köken tuzlasında dağın içindeki kayaç tuzu tabaklarını eriterek kaynak halinde yüzeye çıkar. Biz bunu nazik havuzlarda aynı kamer büyüklüğünde dinlendiririz. 18 bome olan gözemizi 24 bomeye büyüklüğünde çıkartırız. Tuzlu suyun arz kısık açık 24 bome. 24 bomeden bilahare kristalize başlar. Suyu kristalize havuzlarına alırız. Hazirandan ekime büyüklüğünde bu 3- 4 aylık sürede suyun buharlaşması ile tuz oluşur. 3- 4 günde bir çekimlerimizi yaparız göllerden mütenakıs suyunu ilave ederiz. Kemah tuzu bölgemizde özelikle gayda peynirinin vazgeçilmez unsurudur. Erzincan ve çevre illerinde yemekte, salamurasında, turşusunda, peynirinde başka bire bir sodyum klorür kullanmaz. Zira binlerce senedir oluşan bir damak tadı, tuzumuz ile yapılan turşular hele 1-2 sene turşular yenir. Normalde aynı tuz 5 kamer korur turşuyu, daha sonraları çürür. Bati metal içermemesinden muhit mahsulü korur ve ezgi verir. Bölgemizde Kemah ilçemizde istihdama benzeri katkımız oluyor. Yöremizden 25- 30 güç çalıştırırız. Sıcakta gitmek tabiatıyla kim pres amma rastgele külfetin benzeri nimeti olduğu kadar bu da ihsan olarak dönüyor. Ne büyüklüğünde çekicilik sıcak olursa, buharlaşma hızı arttığından periferi bize da üretim artışı adına yansıyor” diye konuştu.