Sivas güvercini tescillenme yolunda, sona yaklaşıldı
Sivas taklacı ve oyuncu güvercinin, ırk tescil çalışmalarında sona yaklaşıldı
SİVAS – Sivas taklacı ve aktör güvercinin, soy tescil çalışmalarında sona yaklaşıldı
Ahali içerisinde korkulu şekilde yetiştiriciliği yapılmakta olan Sivas taklacı ve aktör güvercininin yetiştiricilerin özveren çabası sonucunda geçmişten günümüze kadar soy özellikleri bozulmadan geldiği düşünülüyor. Sivas’ta mevcut yetiştiriciler güvercin türlerinin bilinmesi ve tescillenmesi üzere nazik ceht sarfiyat ediyor. Yetiştiricilerin yapmış olduğu bu özverili çabanın ilmî namına karşılık bulması amacıyla genetik çalışmalarına başlayan bili adamları, Sivas taklacı ve oyuncu güvercini ırkının tescillenmesi için serencam aşamaya geldi. Binlerce güvercin üstünde faaliyet fail marifet adamları Sivas güvercininin morfolojik ve anatomik analizlerini bitirdi. Genetik analizlerinin bitmeme ettiği Sivas güvercini, deneylerin bitmesinin ardından T.C. Ekincilik ve Orman Bakanlığının, Irk Tescil Komisyonuna başvurularak literatüre kazandırılacak.
“Jen havuzunun korunarak günümüze büyüklüğünde geldiğini düşünüyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Olgun Fakültesi, Biyokimya Bölümü, Akademisyen Doç. Dr. Taner Daştan, Sivas güvercininin jen havuzunun korunarak günümüze kadar geldiğini düşündüklerine değindi. Güvercinlerin yabanlık tarihinde haddinden fazla sakat zamanlardan itibaren düzlük edindiğini belirterek, “Güvercinler tarihi kayıtlarda önce adına dini figür kendisine görülmekte, sonra evcilleştirildiği antlaşma azık kaynağı adına kullanılabildikleri karşımıza çıkıyor, elan sonraları savaşlarda defa güvercini yerine kullanılmışlar, günümüzde ise barışın sembolü olarak görülmektedirler. Güvercinler acun genelinde haddinden fazla serbest coğrafyalarda mevcut ayrımsız hayvan yerine karşımıza çıkıyor. Sivas, Mardin ve Şanlıurfa’dahi taklacı kendisine adlandırılan güvercin yetiştiricilerin münezzeh verili çalışmaları sonucunda jen havuzunun korunarak günümüze kadar geldiğini düşünüyoruz. Yetiştiricilerin sıcakkanlılık duyarak yapmış oldukları, bu özverili çalışmanın, ilmî olarak da dolaşma yüzüne çıkarılması ve bilimsel aynı karşılığının olması amacıyla böyle bire bir çalışmanın içerisine girdik. Sakat dönemleri incelediğimiz antlaşma Sivas’ta temas iki evden birinde güvercin beslendiğini görüyoruz. Bugünde o ekin bazı güvercin severler tarafından bibi saye ediliyor ve bu muhafazalar sonucunda güvercinlerin genetik ve soy özelliklerinin korunarak geldiğini vurgulayabiliriz, bizlerde fen insanları adına bu biyoçeşitlilik mirasının bili literatürüne girmesini istiyoruz. Bu çalışmaları yaparken bizlere verdikleri destekten ve gösterdikleri güvenden periferi, Sivas Cumhuriyet Altını Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bilici Talih hocamıza çok teşekkürname ederiz ” şeklinde konuştu.
“Şuanda kalıtım bilimi analizlerini yapıyoruz”
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Vukuf Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Moleküler Dirim Bilimi Anabilim Dalı akademisyen Doc. Dr. Merbutiyet Durna Daştan, Sivas Güvercini örneklerinde kalıtım bilimi çözümleme yaptıklarını belirterek, “Tığ, Sivas ilinde taklacı ve oyuncu güvercin ırkının soy tescili yapılması üstünde çalışmalar yapıyoruz. İnanıyoruz ki Sivas ilinin cemaat olduğu biyolojik çeşitliliklerden, kalıtım bilimi zenginliklerden birisi de Sivas taklacı ve aktör güvercin ırkıdır. Bugüne büyüklüğünde herhangi bir yapı bilimsel ve genetik düzentileme yürütülmemiştir ve soy tescili yapılmamıştır. Bizlerin 3 yıldır yürüttüğümüz çalışmamızla birlikte bu ırkın mecmu morfolojik varyasyonlarını, kantitatif cisim ölçüm değerlerini, kanat uzunluğu, yelek uzunluğu ve kamet uzunluğu vb. kabil kamu yapı bilimsel anatomik değerlerini inceledik, pervaz performansı, gürültülü özellikleri kabilinden niteliklerini araştırdık. Şu an kalıtım bilimi incelemelere devam etmekteyiz. Bizlere sağladığı desteklerinden çevre, Sivas Cumhuriyet Altını Üniversitesi Rektörümüz Prof. Dr. Bilici Şans hocamıza çokça teşekkürname ederiz ” dedi.
Binlerce güvercin üstünde faaliyet yapıldı
Daştan, binlerce güvercin üzerinde say yaptıklarını söyleyerek, “Binlerce güvercin üzerinden mesai yürüttük ve yapı bilimsel çalışmalarımızı bitirdik ve istatistiklerimizi ortaya koyduk. Şuanda kalıtım bilimi analizlerini yapıyoruz. Genetik analiz yaparken DNA ve RNA materyalleriyle çalışmamız gerekir. Nedeniyle beher güvercinden DNA yahut RNA metaryallerini izole edebileceğimiz numuneler topluyoruz” şeklinde konuştu.
“Diğer ırklarla birlikte kıyas yaparak farklılıklarının ortaya konmasını istiyoruz”
Daştan, “Biz genelde güvercinlerden tüy numuneleri aldık ve kalıtım bilimi analizleri yaparken bu tüy numunelerinden saflaştırdığımız genetik materyalleri kullandık. Tüy numuneleri ile çalışmamızın sebebi, efsanevi refahı çalışmalarına uygun olacak şekilde, güvercinlere temas dağ vermeden sunu macerasız şekilde gerçekleştirme edilebilir olması ve güvercinlerde tüy değiştirmeler sırasında sürekli alttan yıpranmamış tüylerin gelmesi ile yenilenebilir ayrımsız gereç olmasıdır. Bu şekilde hayvanlara eziyet yahut incitici vermesi bahis konusu değildir. Bu durumda da güvercin yetiştiricileri de çokça mutlu olurlar ve güvercinlerine bire bir kötülük gelmediği içinde istekle çalışmamıza bindi sağlamışlardır. Güvercin tüylerinin eğin kısımlarından ferah ferah DNA’larını saflaştırabiliyoruz. DNA izolasyonundan ahir aşamalarda, laboratuvar koşullarında çeşitli güvercin genlerinin polimorfizimlerinin araştırılması üzerine çeşitli elektroforetik yöntemler, spektrofotometrik yöntemler kullanılarak analizlerimizi bitmeme ettirdik. Birçok mikrosatellit jen bölgelerinin, mitokondriyal ve nükleer DNA polimorfizmlerinin değerlendirilmesini ve güvercinlerin uçuş performanslarıyla ilgili olan genlerin analizlerini yapmayı akıllıca gördük. Yemeden Içmeden Sivas taklacı güvercin ırkı değil benzeri zamanda üstelik sair ırklarla bile kıyas yaparak farklılıklarının ortaya konmasını istiyoruz. Deneylerimizi bitirdikten sonradan ki aşamada T.C. Tarım ve Orman Bakanlığının, Irk Tescil Komisyonuna başvurarak Sivas taklacı ve aktör güvercinin genetik tıpkı zenginlik ve coğrafi bir işaret namına literatüre kazandırılmasına çalışacağız” diyerek konuştu.
