ORMAN faziletkâr mühendisi Erhan Tığ’ın, faziletkâr lisans tezi hazırlarken Cumhurbaşkanlığı Ihtişam Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi’nde bulduğu, Beşiktaş Barbaros Numune Mektebi idarecilerinin 20 Mart 1916’birlikte kaleme aldığı ve öğrencilerin ayakkabıları olmadığı için ongun bayramına gidemeyecekleri tamlanan tarihi belge, hem hüzünlendirdi hem da bir vakitler dahi ağaçlandırma çalışmalarına önem verildiğini ortaya koydu. Kılıç, “Belgeyi okuduğumda haddinden fazla etkilenmiştim; zira 1916 yılında Bir Numara Dünya Savaşı hareket ederken çoğu şehit çocuğu gelmek için talebeler bire bir bambaşka alanda vatana cemaat ayazlık adına direk dikmeye gitmişlerdi. Fakat tıpkı kısmının ayağında akva pabuç olmadığı için bu etkinliğe katılamamıştı” dedi.

İstanbul Orman Havza Müdürlüğü’nde vukuf sistemleri bölüm müdürü namına görev işleyen orman faziletli mühendisi Erhan Tığ, ‘Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Ongun Bayramları’ konulu faziletli lisans tezi çalışması kapsamında arşiv araştırması yaptı. Kılıç, Cumhurbaşkanlığı Celal Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi’nde 1’inci Dünya Savaşı’nın bitmeme ettiği 20 Mart 1916’üstelik Beşiktaş Barbaros Dekoratif Mektebi idarecilerinin, İstanbul Maarif Müdürlüğü’ne Osmanlıca yazdığı umum yazısı resmi belgeye ulaştı. Tığ’ın Türkçe’ye çevirdiği ve öğrencilerin ayakkabıları olmadığı üzere davet edildikleri dikme bayramına katılamayacakları ifadeleri yer kayran doküman hem hüzünlendirdi hem üstelik o çekişme döneminde dahi ağaçlandırma çalışmalarına sunulan önemi ortaya koydu.

Belgede şunlar kaydedildi:  “Saadetli efendim hazretleri. Müdürlüğünüzden 18 Mart 1916 gündüz ve 114 numaralı şerefle mevrut yazınızla, dikme ağaç bayramına iştirak etmek üzere 24 Mart 1916 Cuma günü mektebin de Kağıthane’ye gitmesi emri buyurulmakta ise bile dolaşık belgenin içeriğinin altıncı maddesinde bel edildiği şekilde talebenin ayakkabıları tür etap sağlam olması lüzum ettiği halde maalesef yarısı martir çocuklarından oluşan fukara talebemizin mektebe gelebilecek ayakkabıdan da mahrum oldukları ayn önüne alınırsa katılımın tahammülsüz olacağının belirme edeceği gibi âdeta sınıflar talebesi de bu kadar ırak mesafeyi yürümek kabiliyetinden mahrum bulundukları amacıyla ancak üst sınıflardan beş altı okullu gidebileceklerdir ki bu sureti iştirake cevaz verildiği takdirde istenildiği şekilde debi edileceği tabiidir. Buyuru sizlerindir sayın efendim. 20 Mart 1916.”Erhan Tığ, belgeye ‘Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne Ağaç Bayramları’ adlı çabuk kitabında bile meydan verdi.İŞGAL ALTINDAKİ İSTANBUL’BIRLIKTE DIKME BAYRAMIKılıç, ağaç bayramlarının tarihi serüvenini yoklamak amacıyla bilimsel araştırma yaptığını söyleyerek, “Yiğit askerlerimiz Çanakkale’yi geçilmez yaparken onların evlatları ağaç bayramına gitmeye hazırlanıyordu. Bire Bir dönüş bilahare İngiliz işgali altındaki İstanbul’birlikte 3 dönem üst üste ongun bayramı tertip ediliyordu. Daha ötesi zaman ağaçlandırma eliyle elde ettiğimiz orman alanlarının birçoğunun önce fidanı ongun bayramlarında dikilmiştir. Ancak asırlık mazisine karşın ağaç bayramlarının toplumda bilinirliğinin beş altı olduğunu de üzülerek ikna etmek lazım. bu haysiyetle belgelik belgeleri ışığında ongun bayramlarının tarihi serüvenini araştırmak ve elde edilen bilgilerle toplumda tıpkısı farkındalık oluşturmak maksadıyla ilmî icraat yaptım” dedi.’SAĞLAM AYAKKABILARI OLMADIĞI İÇİN KATILAMADILAR’Bu çalışma sırasında Beşiktaş Barbaros Camekân Mektebi idarecilerinin, 20 Mart 1916 tarihinde, İstanbul Maarif Müdürlüğü’ne yazdığı yazıyı bulduğunu ve haddinden fazla etkilendiğini anlatan Kılıç, “Belgede yarısı şehit çocuklarından oluşan zavallı talebenin mektebe gelebilecek ayakkabıdan birlikte yoksun olmaları nedeniyle katılımın imkansız olduğu belirtiliyordu. Maarif Müdürlüğü cevaben katılımın zorunlu olmadığını, şartları makul olanların katılabileceğini yazarak denk verdi. Bu karşılıklı enformasyon bir zamanda ülkenin süresince bulunduğu içtimai ve konuşu şartları da ayn önüne sermesi açısından önemlidir. 1916 yılında Birinci Acun Savaşı hareket ederken çoğu şehit çocuğu tevessül etmek için talebeler aynı bambaşka alanda yurt eş hayat adına ağaç dikmeye gitmişlerdi. Ancak benzeri kısmının ayağında akva pabuç olmadığı üzere bu etkinliğe katılamamıştı” diye konuştu.ATATÜRK’ÜN TEBRİK TELGRAFI ÜSTELIK ARŞİVDE

Milli savaş döneminde Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir Vakarlı’nın aksatmadan Erzurum ve Kars’ta ongun bayramları dizgi ettirdiğini kaydeden Kılıç, “Daha önemlisi İstanbul karışma altındayken 1923 yılında 3 günce ongun bayramı kutlanmıştır. Mustafa Kemal Vakarlı bu etkinliklere davet edildi. Adana gezisi sebebiyle ağaç bayramına katılamayan Gösterişli, tebrik telgrafı göndermiştir. Mütehammil şu şekildedir; ‘Dikme Bayramınızı tes’id (tebrik kartı) ederim. Hayata ilişkin seçkin teşebbüs vatanın halası (kurtuluşu) ve refahına müteveccih (yönelmiş) bir adımdır. Müteşebbisleri ölçüm eylerim. 6 Mart 1923’. Bu dönemlerde yapılan ongun bayramları; toprağa erbap çıkmak vatana ehil çıkmakla eş değer görülmüş ve bu umut ve duyguyla yapılmıştır” dedi.