Türkiye’nin bönce yetiştiriciliği merkezi konumundaki Kars’ta, kış sofralarının vazgeçilmez lezzeti kazların kesimine başlandı.
Kentte şaşkın üreticiliği ile geçimini sağlayanlar amacıyla mehabetli bir dirimsel kapısı olan ve damızlıktan elde edilen yavru kazlar, april ayında yumurtadan çıktıktan sonradan sonbahara kadar inceden inceye besleniyor.
İyi ten tutmaları amacıyla yaz boyunca ve sonbaharın önceki aylarında meralarda sönümsüz kazlar, kesimden evvel tıpkısı süre besiye alınıyor.
Besi süresince arpa verilen kazlar, şimdilerde köylerde bir araya gelen kadınların söylediği nağmeler eşliğinde imece usulü kesilip temizleniyor.
Tuzlanıp kurutulmaya bırakıldı
Kent merkezi ile kaymakamlık ve köylerde kesimine başlanan kazlar, şita sofraları için tuzlanıp kurutulmaya bırakıldı.
Kısa müddet sonra satışa sunulacak budala etleri, kışın sofraları süsleyecek.
Kaşalot üreticisi Ayten Kaplan, besiye aldıkları kazları kesmeye başladıklarını söyledi.
Kesimde köydeki kadınlarla yardımlaştıklarını rapor eden Kaplan, “Kazları kestikten sonradan yıkayıp tüylerini yoluyoruz. Daha sonradan yıkayıp tıpkısı süre beklettikten sonraları içini temizler ve tuzlarız. 3 periyot tuzda artan kazları kuruması için asıyoruz. 1 hafta güneşte kazlar kuruyor ve daha lezzetli oluyor.” bilgisini verdi.
Kaplan, bön kesimini eyyam öncesinden komşularıyla planladıklarını belirterek, çalışmayı imece usulü yaptıkları üzere acele bitirdiklerini dile getirdi.
“artık kışın tüketiliyor”
Doğal sönümsüz kazların lezzetli olduğunu kaydeden Kaplan, “Kurutulan ve kurutulmayan kazlar beyninde fark var. Alışılagelen şaşkın takatli içimli olmuyor amma kazı tuzlayıp kuruttunuz mu elan içimli oluyor. Şaşkın çıktı kışın tüketiliyor, suyuyla da bulgurunu yapıyoruz. Bönce isteyenler genelde kurutulmuşları soruyor, tığ bile imece usulü seçkin periyot ayrımsız komşunun kazını keserek tedarik yapıyoruz.” diye konuştu.
Yetiştiricilerden Kalp Ziyalı de Kars yöresinde alelhusus köylerde hızlı hızlı herkesin aklı kıt beslediğini anlattı.
Kentte kazın gelir kaynağı olduğunu ve bunun üzere altın olduğunu vurgulayan Münevver, “Konuk geldiğinde kazla ağırlarız. Kazlarımıza kendimiz bakıyoruz, saf ortamlarda yetiştiriyoruz. Besiye aldığımız zaman arpa ve buğdayla besliyoruz, amade araç vermiyoruz. Kazlarımız uzvi olduğu için değerlidir. Kazın tüyünü yastık yaparız, yağını yemeklere katarız, çöz organlarını da değerlendiririz.” ifadelerini kullandı.
