Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nde Roma dönemine ilişik şadırvan benzeri çeşme kalıntısı bölüm ışığına çıkarıldı.
UNESCO Dünya Bırakıt Arızi Listesi’ne 2012’birlikte karışma edilen, Anadolu’daki bildirme ferah masun Zeus Tapınağı’na eş sahipliği işleyen antik kentteki kazıların bu yılki bölümü, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 17 Ağustos’tan bu yana Kütahya Valiliğinin desteğiyle, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) eliyle Umum Envestisman ile Gürok Turizm ve Madencilik sponsorluğunda sürdürülüyor.
DPÜ Bilim Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü ve Hafriyat Başkanı Prof. Dr. Gökhan Ateşin, AA muhabirine, Aizanoi’dahi 2022 yılı çalışmaları kapsamında agora (çarşı), Penkalas Çayı (Adam Çay) ve tiyatroda faaliyet yürüttüklerini söyledi.
Agorada güzeşte sene mevcut Zeus Tapınağı’nın anıtsal antre kapısının merdiven yapısının tamamen ortaya çıkarıldığını tamlayan Ateşli, “Bu merdivenin hemencek önünde yani agoranın avlusunda, avluya ait mermer döşemeler birlikte bölüm yüzüne çıkarılmaya başlandı.” dedi.
Ateşli, agorada elde edilen bulguların antik kentin geçmişine çerağ tutacağını vurguladı.
Dükkan yapılarında bakir kalıntılara rastlandı
Ayrıca, agorada antik döneme ilgilendiren kullanılmamış dükkan kalıntılarına ulaşıldığını dile getiren Coşkun, şöyle devam etti:
“Antika dönemdeki sair eksiksiz kentler üzere Aizanoi’nin bile kalbi agorada atıyordu. Aizanoi’nin çarşısını şöyle fon etmeliyiz: Ortada kısaca 95 metre uzunluğunda kareye andıran üstü zahir tıpkı hanay var. Bu avlunun zemini şu temel kadar açtığımız bütün alanlarda nazik boyutlu mermer, plaka taşlarla döşenmiş ve kaplanmış vaziyette. Geçen sene yaptığımız kazılarda agoranın güneyindeki 4 dükkanı açığa çıkarmıştık. Bu yıl ise agoranın doğusunda dahi tıpkı güneyinde olduğu üzere sıralı dükkanların olduğunu tayin ettik.”
Dükkanlardan birinin açığa çıkarıldığını anlatan Ateşli, belirleme edilen başka dükkanların dahi alay malay mürettep olduğu bilgisini verdi.
Burdur’daki Kibyra Antika Kenti’nde bulunan çeşmeye benziyor
Bu hafriyat sezonunun bildirme heybetli bulgularından birinin ise yaklaşık 2 bin yıllık pınar olduğunu aktaran Ateşli, şunları kaydetti:
“Bakaya, agoranın avlusunun kuzeydoğu köşesinde açığa çıkardığımız yemeni düzenlenen tıpkısı nymphaion (çeşme) yapısına ilgilendiren. Bu eşkâl mimarlık kalıntılar kazı bilimsel kazılarda daima karşılaşılabilen buluntular değil. Bu sebeple birlikte yoz bulduğumuzda çokça sevindik ve çokça heyecanlandık. Bu çeşmenin su geliri ortasında düzlük alıyor. Merkezindeki kanaldan akarsu geliyor. Tıpkısı havuz kadar hayal edelim. Günümüzdeki şadırvanlara az buçuk benzetebiliriz.”
Antika dönemde dönem boyu agorayı musahabe eden ve burada ticaret fail insanların bu çeşmeden faydalandığını bildiren Ateşli, mermerden yazma havuz şeklinde yapılan çeşmenin ortasındaki aynı kanaldan akarsu geldiğini, havuzun taşmasını karşıcı tahliye kanalının bile bulunduğunu belirtti.
Prof. Dr. Ateşin, yuvarlak planlı 5 metre 20 santimetrelik çapa topluluk böylesine tıpkısı yapının Aizanoi’da bugüne büyüklüğünde ilk defa bulunduğunu, Anadolu’dahi analog örneğinin Burdur’daki Kibyra Antika Kenti’nde olduğunu sözlerine ekledi.
